İklim Değişikliği Güney Afrika’yı Batırmak Yerine Yükseltiyor: NASA Verileri Paylaştı
Güney Afrika’da toprak seviyesi yılda yaklaşık iki milimetre yükseliyor. Bu gizemli yükselişin sebebi sanıldığı gibi yer kabuğundaki derin hareketler değil. Bonn Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü araştırmaya göre, bu durumun ardında şiddetli kuraklıklar ve yeraltı suyu kaybı yatıyor.
Kuraklık, Yer Kabuğunu Yukarı İtiyor
Yapılan araştırma, 2000 ile 2021 yılları arasında Güney Afrika’daki GNSS (Küresel Navigasyon Uydu Sistemi) verilerine dayanıyor. Bu veriler, bazı bölgelerin 2012-2020 arasında altı milimetreye kadar yükseldiğini gösteriyor. Önceki tahminler bu hareketliliği yer kabuğunun altından gelen sıcak magma akımlarına bağlasa da, araştırmacılar bu teoriyi sorguladı.
Dr. Makan Karegar liderliğindeki ekip, bölgedeki toprak hareketlerinin asıl sebebini kuraklık kaynaklı su kaybı olarak değerlendirdi. Araştırmacılar, GPS yüksekliği verilerini kullanarak uzun vadeli eğilimleri analiz etti. Sonuçlar, yükselmenin su kütlesi kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
NASA Verileri Bulguları Destekliyor
Ekip, NASA’nın GRACE (Yerçekimi Kurtarma ve İklim Deneyi) uydularından elde edilen verileri de değerlendirdi. Bu veriler, su kütlesindeki değişimlerin yerçekimini nasıl etkilediğini ölçüyor. GRACE uyduları, en fazla su kaybı yaşanan bölgelerin aynı zamanda en fazla yükselen yerler olduğunu gösterdi.
Farklı bölgelerdeki aylık verilere bakıldığında, GPS tahminleri ile GRACE verileri arasında %90’ın üzerinde uyum bulundu. Uzun dönemli eğilimlerdeki benzerlik de bu sonucu destekledi. Araştırma, su kaybıyla birlikte toprağın nasıl yukarı doğru hareket ettiğini, sıkılmış bir süngerin bırakıldığında eski formuna dönmesine benzetiyor. Yeraltı suyu, toprağı sıkıştıran bir ağırlık gibi davranırken, su çekildiğinde yer kabuğu gevşeyip genişliyor.
Bu bulgular, kuraklığın şiddetini anlamak için GPS alıcılarının kullanılabileceğini gösteriyor. Toprak seviyesindeki bu yavaş ama belirgin yükselme, yeraltı su rezervlerinin tehlikeli biçimde azaldığına işaret ediyor Güney Afrika, 2015-2019 yılları arasında Cape Town’da yaşanan “Sıfır Günü” krizi gibi ciddi su sıkıntılarıyla karşı karşıya kaldı. İklim değişikliği nedeniyle yağış düzeninin bozulması, bu tür kuraklıkların daha sık yaşanacağına işaret ediyor.
Dr. Karegar, toprak yükselmesinin temel nedeninin kuraklık ve su kütlesi kaybı olduğunu vurgularken, bu yöntemin dünya genelinde su yönetimi politikalarına yön vermede önemli bir araç olabileceğini ifade ediyor.
