Google’ın eski CEO’su ve Alphabet’in eski Yönetim Kurulu Başkanı Eric Schmidt, yapay zekâ çağında giderek artan enerji krizine radikal bir çözüm sunmayı hedefliyor. 11 Mart’ta uzay teknolojileri girişimi Relativity Space’i satın alan Schmidt’in gündeminde, veri merkezlerini alçak Dünya yörüngesine taşımak var.
Uzayda Veri Merkezi Fikri Enerji Krizine Çözüm Olabilir mi?
Schmidt’in bu adımının temelinde, yapay zekâ sistemlerinin artan enerji ihtiyacı yatıyor. Yeni nesil üretken yapay zekâ sistemleri için çalışan büyük sunucu sistemleri, yüksek enerji tüketimiyle dikkat çekiyor. Özellikle soğutma sistemleri bu tüketimin büyük bir bölümünü oluşturuyor.
Schmidt, uzaydaki veri merkezlerinin Güneş enerjisinden yüksek verimle yararlanabileceğini, ayrıca uzayın doğal soğukluğundan faydalanarak pasif soğutma yapılabileceğini düşünüyor. Bu sayede hem enerji verimliliği artırılacak hem de karasal altyapıya olan bağımlılık azalacak. Her ne kadar bu proje kısa vadede hayata geçecek gibi görünmese de Schmidt’in yaklaşımı, yapay zekâ destekli geleceğe dair ciddi bir vizyon ortaya koyuyor.
Veri merkezlerinin enerji tüketimini azaltmak için karada da farklı çalışmalar sürüyor. ABD’deki Sandia Labs, Maxwell Labs ve New Mexico Üniversitesi araştırmacıları, soğutma amacıyla lazer tabanlı yeni bir sistem geliştiriyor. Bu sistemde “galyum arsenit” adlı yarı iletken malzeme, belirli frekanstaki lazer ışınlarıyla doğrudan soğutulabiliyor.
Bu teknoloji, işlemcinin en sıcak bölgelerine doğrudan müdahale edebildiği için soğutma verimliliğini ciddi biçimde artırma potansiyeli taşıyor. Ancak bu sistemin ticari kullanıma ne zaman sunulacağı henüz netleşmiş değil.
Yapay zekâ sistemlerinin çalışabilmesi için yalnızca güçlü çipler değil, aynı zamanda sürekli ve yoğun elektrik arzı da gerekiyor. Elon Musk, 2025 yılı itibarıyla çipleri çalıştırmak için yeterli elektriğin bulunamayacağını düşünüyor. Mark Zuckerberg de benzer şekilde, elektrik arzının yapay zekâ gelişimi önündeki yeni darboğaz olabileceği uyarısında bulunuyor.
