Installshield Programının Kullanımı

InstallShield Kullanımı (Delphi6 ve Delphi7 kurulum için)
InstallShield Kullanımı (Delphi6 ve Delphi7 kurulum için)

Birçok arkadaşımız delphi6 ve delphi7 ile gelen setup programını kullanmakta zorlandığını ve setup oluşturamadıklarını dile getiriyorlar.Bilgisi olmayan veya bazı bölümlerde zorlanan arkadaşlara yönelik bir yazı hazırlamayı düşündüm. Umarım yaşadığınız problemlere iyi bir kaynak olur.

Daha önceki delphi sürümleriyle gelen setup programları aynı arabirime sahiptir.Fakat Delphi6Delphi7 ile daha gelişmiş özellikte ve akıllı bir sihirbaza sahip ileri versiyon setup programı gelir. Genelde programcı arkadaşlarımız BDE veritabanı motorunu kullandıklarından alias ve diğer ayarlamaları setup programının yapması gerekmektedir. Setup hazırlamaktaki amaç BDE ve diğer araçların kurulu olmadığı bir bilgisayara yazılan programın ihtiyaç duyduğu araçların yüklenmesidir. Ticari bir programda bu ayarlamaları setup kurulumunda veya program içinden yapmanız gerekebilir. Program açılınca sorun çıkmadan çalışması setup için gerekli nedenler arasındadır. Bu sebeplerden dolayı bir çok programa setup ile kurulum ihtiyacı duyulmuştur.

Şimdi ise adım adım nasıl setup hazırlanacağını göreceğiz. İlk olarak bilgisayarınızda install shield programını kurmanız gerekmekte. Program delphi 1.ci cdsinin içinde bulunmaktadır. Delphi cdsini bilgisayarınıza taktığınızda ekrana gelen arabirimden en alttaki “InstallShield Express Custom Edition for Delphi” linkinden veya cd içindeki “\ISxpress\Setupex.exe” dosyasını çalıştırabilirsiniz.

Programı kurduktan sonra çalıştırınız. Aşağıdaki adımları takip ediniz(Sadece ihtiyaç duyulan kısımlar anlatılacaktır.).

1. Create New Project linkine tıklayarak yeni bir proje oluşturunuz. Sağ tarafta proje türü ekranı gelecektir. Buradan “blank setup project” i seçerek aşağıdan kaydedilecek yolu belirleyin ve projeyi kaydedin. Sağ taraftaki create düğmesini tıklayınız. Daha sonra sol tarafta kurulum aşamalarının geldiğini göreceksiniz.

2. Sol taraftaki aşamalardan 1 aşamadaki ayarlamaları belirleniz. Bunun için önemli olanlardan “General Information” bölümüne tıklayarak sağ taraftaki bölümleri kendinize uygun bir şekilde doldurunuz.(Burada genellikle kurulum bilgileri yer alır). ”Installdir” kısmında kurulum yapılacak klasörün yolunu yazınız. Program files içinde bir klasöre kurulum yapmak için “[ProgramFilesFolder]\Klasör” ve veritabanı klasörünüz için “DATABASEDIR” bölümünden “[INSTALLDIR]\VERITABANI” gibi uygun yolları belirleyiniz. Burada kendinize uygun olarak klasör isimleri ve veritabanı dosyalarınızın yer alacağı klasörü yazın.

3. “Setup Type” bölümüne geldiğinizde kurulum tiplerini göreceksiniz. Kurulum programınızda seçenekli kurulum istiyorsanız uygun kurulum tiplerini belirleyiniz. Genel olarak “Tipical” kurulum tipini seçiyoruz. Programınız kompleks yapıda olmadığı sürece diğerler kurulum seçeneklerini dahil etmenize gerek yok.

4. Şimdi ise kurulumun 2. aşamasına (Specify Application Data) geçiyoruz. Burada kulumun en önemli bölümü yer almaktadır. “Files” bölümüne tıklayınız. Ekranda program dosyalarınızı hangi dizinlere kuracağınızı ve veritabanı dosyalarınızı koyacağınız bölümü göreceksiniz(Alttaki bölüm). Pencere 4 kısımdan oluşur; üst kısımda dizin ağacı yer alır alt kısımda ise sürükleyip bırakacağınız kurulum dizinleri yer alır. Şimdi yazdığımız programın exe dosyasını ve programınızın ihtiyaç duyduğu dosyaları kurulum için ana program files dizinine koyacağız. (Başka dizine kurulum yapmak isteyenler 1.aşamadaki “general information” bölümündeki “INSTALLDIR” kısmını uygun bir şekilde değiştirebilirler.)

5. “Destination Computer” kısmını seçip üzerine sağ tıklayınız ve menüden “Show predefined folder –INSTALLDIR” seçiniz. Daha sonra programınızın exe dosyasını ve kullanığı dosyaları yukarıdan sürükleyerek bu dizin üzerine bırakın. (Projenizin kod dosyalarını buraya sürüklemeyin. Aksi takdirde exenin yanında kod dosyaları da kurularak programı kuran kişinin bilgisayarına kod dosyaları da aktarılacaktır. Bu da kod dosyalarınızın herkese dağıtılarak emeklerinizin boşa gitmesine yol açabilir. Bu konuda dikkatli olmanız gerekir.)

6. Veritabanı dosyalarınızı ise “Destination Computer” kısmını seçip üzerine sağ tıklayınız ve menüden “Show predefined folder –DATABASEDIR” seçiniz. Veritabanı dosyalarınızı yukarıdan bu kısma sürükleyerek bırakınız.(Daha sonra oluşturacağımız alias veritabanı dosyalarına bu dizinden erişecektir. )

7. Şimdi ise BDE alias ayarlamalarını yapacağız. Bunun için 2.aşamadan “Object/Merge Modules” e tıklayınız. Ekrana modüller gelecektir. Biz BDE kullandığımız için “BDE_ENT” modülüne ihtiyacımız olacak. Eğer bu modül ekranda görünmüyorsa “bde_ent.msm” dosyasını bilgisayarınızda bul dan aratınız ve “\program files\borland\delphi6\mergemodules\” içine yapıştırınız. Daha sonra bu modülün geldiğini göreceksiniz. Eğer başka bir modülle kurulum yapacaksanız ekrandan uygun modülü seçerek yapılandırabilirsiniz. İhtiyaç duyduğunuz modül ekranda bulunmuyorsa tüm “.msm” uzantılı dosyaları belirtilen klasöre yapıştırınız. Böylece tüm modülleri ekranda görebilirsiniz.

8. BDE_ENT modülüne sağ tuşla tıklayıp “configure” yapınız ve ekrana gelen pencerede yapılandırmaya devam ediniz. İleri tuşuna tıklayınız. Ekrana bde yapılandırma dosyasını kaydedeceği yeri soran ekran gelecektir. Burada uygun bir klasör seçerek “.ini” dosyasını kaydediniz.

9. İleri düğmesine tıklayarak sonraki ekrana geçiniz. Sonraki ekranda “Launch” düğmesine tıklayınız.

10. Ekranda yeni bir pencere açılacak ve bize veritabanı tipini seçmemizi sağlayan ekran gelecektir. Burada uygun veritabanı bağlantılarını (kullandığınız veritabanı bağlantı türü) seçiniz. Eğer bilginiz yoksa hepsini seçin “Add” düğmesine tıklayınız. Genelde “Standart” seçilir.Alias ismini buraya yazınız ve listeden “STANDART” seçiniz. Daha sonra bilgisayarınızdan bu aliası silseniz dahi programı setup ile kurduğunuzda alias bilgisayar oluşturulacaktır. Programızı kurulduğunuzda bde administrator programıyla alias yoluna baktığınızda herhangi bir şey yazılı olmadığını göreceksiniz. Bu hatalı kurulum anlamına gelmeyecektir. Alias yolu başta belirlediğiniz “database” klasörünü veritabanı yolu olarak kabul edecektir.

11. Şimdi ise Programınıza ait kısayolları başlat menüsüne masaüstüne dolayısıyla dilediğiniz yere koymanıza yarayan aşamaya geçelim. İlk olarak başlat menüsündeki programlara bir kısayol(lar) koymak için 3.aşamadaki “Configure the Target System” bölümüne geçiyoruz. Buradan “Shortcuts/Folders” e tıklayınız ve “Programs Menu” ye sağ tıklayarak “new folder” e tıklayınız.Burada programınızın adına uygun bir ad verin. Böylece “programlar-projem” gibi bir menüye sahip olursunuz. Menü içine kısayollarınızı koymak için öncelikle programımızın exe dosyasına ait kısayolunu koyuyoruz. Oluşturduğumuz projem linkine sağ tıklıyoruz ve buradan “new shortcut” a tıklıyoruz. Daha sonra oluşturduğumuz kısayolu aktif hale getirerek sağ taraftaki ayarlamalara geçiyoruz. “Target” kısmında programın çalıştırılması için exe nin yolunu belirliyoruz. “[ProgramFilesFolder]\Klasör\Project1.exe” gibi.(Bu yol başta belirlediğiniz yol olacaktır). “Working Directory” kısmında ise “[ProgramFilesFolder]\Klasör\” gibi programınızın çalışma dizinini veriyoruz. Eğer başka bir dizine kurulum yaptıysanız “Installdir\klasör” gibi bir format kullanabilirsiniz. Daha sonra dilediğiniz yere dilediğiniz dosyanın kısayolunu aynı şekilde oluşturabilirsiniz.

12. Böylece kurulumun temel kısımlarını tamamlamış olduk. Bundan sonraki aşamalar genellikle sorun çıkarmayacak ve deneme-yanılma yöntemiyle etkisini görebileceğiniz bölümlerdir. Diyalog kutularından uygun gördüklerinizi seçerek kurulum sihirbazında gösterebilirsiniz.

13. Son aşama ise “Prepare for Release” dir.burada kurulum dosyalarının ne tür medyalara göre oluşturulacağı belirlenebilir. Kullanacağınız medyalar genellikle cdrom veya disket tipindeki veri saklama medyalarıdır. Uygun medya tipini seçerek F7 veya sağ tuşla “Build” e tıklayarak programınızın kurulum dosyalarınızın hazırlanmasını sağlayabilirsiniz. “Test your release” ile kurulumu test edenilirsiniz. Setup derlendikten sonra test edip programı kurabilirsiniz.

14. Eğer InstallShield programında kurulum bilgilerinde değişiklik yapma bazı değerleri değiştirme ihtiyacı duyarsanız tekrar derlediğinizde program kurulu olduğunu söyleyecek ve kurulumu iptal edecektir. Bu sorunu aşmak için 1. aşamadaki “General Information” kısmına geçin ve sırasıyla “Product Code” ve “Upgrade Code” kısmını seçin aşağıda “Generate GUID” düğmesi belirecektir. Bu düğmeye tıkladığınızda yeni bir guid numarası verilir ve registryde yeni bir guid no üzerinde işlem yapılarak tekrar kuruluma şans verilecektir.