Yapay Zekâ Kullanan Çalışanlar, İş Arkadaşları Tarafından Daha Az Yetenekli Görülüyor
Yapay zekâ, özellikle müşteri hizmetleri gibi alanlarda çalışanlar için verimliliği önemli ölçüde artırabilirken, yeni bir araştırma bu teknolojiyi kullanmanın beklenmedik sosyal sonuçları olabileceğini ortaya koydu. Duke Üniversitesi tarafından yapılan ve Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, iş yerinde yapay zekâ araçlarını kullanan çalışanlar, iş arkadaşları ve yöneticileri tarafından daha az yetkin, daha tembel ve kolayca değiştirilebilir olarak değerlendiriliyor.
Yapay Zekâ Kullanan Çalışanlar “Daha Tembel” Algılanıyor
Google’ın yaptığı ayrı bir çalışmada, yapay zekâ destekli bir asistanı kullanan müşteri temsilcilerinin performansında ortalama %14’lük bir artış görüldü. Bu da yıllık yaklaşık 122 saatlik zaman tasarrufu anlamına geliyor. Özellikle daha düşük performans gösteren çalışanlarda verimlilik artışı %35’e kadar ulaştı. Bu gelişme, üretkenlik açısından oldukça olumlu bir tablo sunsa da, Duke Üniversitesi’nin araştırması bu kazanımların sosyal algı açısından bir bedeli olduğunu gösteriyor.
Duke Üniversitesi’nden Jessica A. Reif, Richard P. Larrick ve Jack B. Soll tarafından yürütülen çalışmada, 4 bin 400’den fazla katılımcıyla dört ayrı deney gerçekleştirildi. Bu deneylerde, yapay zekâ araçları kullanan çalışanlar, kullanmayanlara göre daha az çalışkan, daha az bağımsız, daha az kendine güvenen ve daha az yetkin olarak değerlendirildi.
Birinci deneyde, yapay zekâ aracı kullandığını hayal eden katılımcılar, kendilerinin daha az değer göreceğini, daha az takdir edileceğini ve daha kolay gözden çıkarılabileceğini düşündü. Ayrıca, bu katılımcılar yapay zekâ kullandıklarını yöneticilerine söyleme konusunda daha çekimserdi.
Araştırmanın işe alım simülasyonlarında da dikkat çeken bulgular ortaya çıktı. Yapay zekâ araçlarını sık kullanmayan yöneticiler, bu araçları düzenli kullandığını belirten adayları işe almaya daha az istekliydi. Buna karşın, yapay zekâyı sık kullanan yöneticiler, benzer araçları kullanan adaylara daha sıcak baktı. Bu durum, önyargıların kişisel deneyimlere göre değişebileceğini gösteriyor.
Son deneyde araştırmacılar, yapay zekâ kullanımının olumsuz algısını hangi etkenlerin hafifletebileceğini inceledi. Eğer kullanılan araç, yapılan işe doğrudan katkı sağlıyorsa bu durumda yapay zekâ kullanımı daha olumlu değerlendiriliyor. Buna karşılık, manuel işler söz konusu olduğunda yapay zekâ kullanımı, çalışanı daha tembel gösterebiliyor.
