Windows’un 30 Yıllık Sırrı: 12 KB’lık Moricons.dll Dosyasının İlginç Hikâyesi
Microsoft’un uzun yıllardır Windows işletim sisteminde tuttuğu 12 KB boyutundaki moricons.dll dosyası, nostalji dolu bir dönemin sessiz tanığı olmaya devam ediyor. Windows 3.1 dönemine kadar uzanan bu küçük dosya, zamanla tarih olan pek çok programın simgelerini içinde barındırıyor.
moricons.dll Neden Hâlâ Windows’ta Duruyor?
Microsoft’un kıdemli mühendislerinden Raymond Chen, kendi blogunda bu küçük dosyanın öyküsüne dair detaylar paylaştı. Dosyanın adı “more icons” ifadesinden türetilmiş ve Windows’un erken dönemlerinde artan simge ihtiyacını karşılamak için oluşturulmuş. İlk olarak Program Manager’ın içine yerleştirilen bu ikonlar, zamanla ayrı bir dinamik bağlantı kitaplığı (DLL) hâline getirilmiş.
Windows 3.0 döneminde MS-DOS tabanlı uygulamaları pencere içinde çalıştırmak mümkün hâle gelmişti. Bu uygulamalar için oluşturulan Program Information File (PIF) dosyalarına sade bir “DOS” simgesi atanıyordu. Ancak Windows 3.1 ile birlikte kullanıcıların karşısına daha renkli ve detaylı simgeler çıkmaya başladı. Bu görsel iyileştirmeler, kullanıcı deneyimini dönemin imkânları dâhilinde ileriye taşıdı.
Bugün Windows 11 yüklü bir bilgisayarda dahi moricons.dll dosyasına rastlamak mümkün. Bu dosya, Turbo Pascal, Quattro Pro, WordPerfect, Lotus 123, cc:Mail ve Sidekick 2 gibi artık tarihe karışmış programların simgelerini içeriyor. Her biri 1990’lı yılların teknoloji dünyasını yansıtan bu ikonlar, hâlâ birkaç kullanıcı tarafından çeşitli özelleştirme işlemlerinde tercih ediliyor olabilir.
Windows 95 ile birlikte Program Manager yerini masaüstü kısayollarına bıraktı. Ancak bu geçiş sırasında kullanılan ikonlar korunarak yeni sistemlere taşındı. Microsoft, 64 bit’e geçişte eski MS-DOS uygulamalarına destek vermeyi bırakmış olsa da bu küçük dosyayı sistemden çıkarmadı.
Chen, 64 bit Windows’a geçiş sırasında bu dosyanın sistemden silinmemesinin nedeninin basit olduğunu söylüyor: Dosya sadece 12 KB ve büyük ihtimalle kimseye zararı yok. Belki bir gün bir kullanıcı bu ikonlara tekrar ihtiyaç duyabilir.
moricons.dll dosyası, sadece eski yazılımları değil, bilgisayar kullanıcılarının ilk görsel arayüzle tanıştığı günleri de temsil ediyor. Modern yapay zekâ destekli simgelerin aksine, bu ikonlar düşük çözünürlüklü, sade ama etkili bir görsel dili barındırıyor. Yıllar içinde sistemden silinmemesi, Microsoft’un geriye dönük uyumluluk konusundaki yaklaşımını da gözler önüne seriyor.
