Tek Bir Yapay Görselin Harcadığı Enerji, Gündelik Aletlerle Yarışıyor
Yapay zekâ destekli görsel üretimi her geçen gün yaygınlaşıyor. Ancak bu dijital sanat eseri gibi görünen çıktılar aslında oldukça yüksek bir enerji tüketimiyle ortaya çıkıyor. MIT Technology Review’da paylaşılan bir araştırmaya göre, yalnızca bir görsel üretimi için yaklaşık 4.402 joule enerji harcanıyor. Bu değeri anlamlandırmak kolay değil ama bazı ev aletleriyle karşılaştırıldığında tablo daha net hâle geliyor.
1. LED Ampullerden Bile Fazla Enerji Tüketiyor
Evlerde sıkça tercih edilen LED ampuller, enerji tasarrufuyla biliniyor. Ortalama bir LED ampul saniyede 10 joule enerji harcar. Yani bir görsel üretmek için gereken enerji, LED bir ampulün yaklaşık yedi dakika boyunca çalışmasına eş değer. Günlük olarak üretilen milyonlarca yapay görselin karşılığı ise adeta bir şehir aydınlatmasına denk düşüyor.
2. Telefon Şarjına Göre Daha Maliyetli
Tamamen boş bir akıllı telefonu şarj etmek ortalama 30.240 joule enerji tüketir. Bu değer, yaklaşık yedi görselin üretimine karşılık gelir. Gün içinde birkaç kez kısa süreli şarj işlemi yapan bir kullanıcı, her 15 dakikalık şarjla neredeyse bir yapay görsel üretecek kadar enerji tüketmiş olur.
3. Uyuyan Bir Dizüstü Bilgisayardan Daha Fazla Harcıyor
Modern dizüstü bilgisayarlar uyku modundayken saatte yalnızca 1 watt yani 3.600 joule civarında enerji harcar. Bu hesaba göre bir bilgisayar, uyku modunda bir saatten fazla açık kalsa bile hâlâ tek bir görsel üretimine denk gelmiyor. Bu da yapay görsel üretiminin ne kadar yoğun işlem gücü ve dolayısıyla enerji gerektirdiğini gözler önüne seriyor.
4. Buz Kıran Blender’lar Daha Tasarruflu
Mutfaklarda sık kullanılan blender cihazları güçlü motorlara sahip olmasına rağmen kısa sürede çalıştıkları için toplamda fazla enerji tüketmez. Ortalama 500 watt gücündeki bir blender, beş saniyelik çalışmayla yaklaşık 2.500 joule enerji harcar. Bu miktar, bir görsel üretimi için gereken enerjinin yalnızca yarısına denk geliyor.
5. Aynı Enerjiyle Elektrikli Diş Fırçası Aylara Bedel Temizlik Sunuyor
Elektrikli diş fırçaları günde iki kez, ikişer dakika kullanıldığında bile aylarca çalışabilir. İki dakikalık kullanımda yalnızca 22 joule harcayan bir fırçayla üç ay boyunca dişlerinizi fırçalayabilirsiniz. Aynı enerjiyle yalnızca tek bir yapay görsel üretilebiliyor. Bu fark, enerji verimliliği açısından oldukça çarpıcı.
Her ne kadar bir görsel, metne göre daha az parametreyle üretilse de enerji maliyeti çok daha belirgindir. Bunun nedeni, görsel modellerin her talepte grafik işlemcileri yoğun şekilde kullanmasıdır. Bu durum, veri merkezlerinde aşırı ısınmaya neden olur ve soğutma ihtiyacını artırır. Dolayısıyla daha fazla su ve elektrik kullanımı doğar. Milyarlarca görsel üretildiği düşünüldüğünde, çevresel etkiler küçümsenemez boyutlara ulaşır.
Bir yapay zekâ sistemine “uçan neon bir ejderha” resmi çizdirmek eğlenceli olabilir ama arka planda çalışan sistemlerin enerji tüketimi düşündürücü boyutlara ulaşır. Kullanıcılar bu gerçeği göz önünde bulundurarak yapay zekâ araçlarını daha bilinçli kullanmalı. Şirketlerin ise enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik konusunda daha şeffaf ve sorumlu davranması bekleniyor.
