İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2024” listesi yayımlandı. Listede üretimden satışlara göre yapılan sıralamada önemli değişiklikler yaşandı. Türkiye’nin önde gelen sanayi firmaları arasında yerini koruyan ve yükselişe geçen kuruluşlar dikkat çekti. Ancak kârlılık oranlarındaki düşüş endişe yarattı.
TÜPRAŞ Zirvedeki Yerini Bırakmadı
Listenin ilk sırasında 651,6 milyar liralık üretimden satış rakamıyla TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) yer aldı. Bu sonuçla birlikte TÜPRAŞ, uzun süredir koruduğu liderliğini sürdürdü. İkinci sırada 355,9 milyar lirayla Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. yer alırken üçüncü sırada 201,6 milyar lirayla Star Rafineri A.Ş. konumlandı. İlk üç sırada geçen yıla göre herhangi bir değişiklik yaşanmadı.
Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. dördüncü sıraya yükselirken, İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. beşinci sıraya geriledi. Oyak-Renault, Arçelik ve Ereğli Demir Çelik gibi köklü firmalar sıralamadaki yerini korudu. Geçen yıl ilk 10’da yer almayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye, bu yıl ilk 10’a girerek dikkat çekti.
Yerli Otomobil TOGG İlk 50 İçine Girdi
Türkiye’nin yerli otomobili TOGG, üretimden satışlarda 41,1 milyar lira gelir elde etti. Bu rakamla birlikte şirket, geçtiğimiz yıla göre 5 basamak yükselerek 37’nci sıraya yerleşti. TOGG’un yükselişi, yerli üretimin ekonomik gücünü bir kez daha gözler önüne serdi.
Savunma sanayiinde faaliyet gösteren üç önemli kuruluşun yükselişi dikkat çekti. TUSAŞ, 6 basamak birden çıkarak 11’inci sırada yer aldı. ASELSAN, 17’nci sıraya yükselirken ROKETSAN, 15 basamak çıkarak 35’inci sıraya yerleşti. Bu sonuçlar, savunma sanayii yatırımlarının üretim gücüne olumlu yansıdığını gösterdi.
İSO 500’de yer alan şirketlerin toplam üretimden satışları 2024 yılında yüzde 36 artarak 8,7 trilyon liraya ulaştı. Ancak aynı dönemde reel olarak yüzde 3,4’lük bir daralma yaşandı. Faaliyet kârı yüzde 31,6 oranında düşerek 937 milyar liradan 641 milyar liraya geriledi. Faaliyet kârlılığı oranı ise yüzde 12,5’ten yüzde 6,2’ye indi. Bu oran, son 10 yılın ortalaması olan yüzde 10,4’ün oldukça altında kaldı.
İSO 500 (2024) En Büyük Sanayi Kuruluşları Sıralaması
| Sıralama | Firma | Üretimden Net Satışlar (TL) |
|---|---|---|
| 1 | TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. | 651.642.671.671 |
| 2 | Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. | 355.965.482.773 |
| 3 | Star Rafineri A.Ş. | 201.649.898.936 |
| 4 | Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. | 168.993.344.898 |
| 5 | İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. | 166.585.257.103 |
| 6 | Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. | 159.369.763.588 |
| 7 | Arçelik A.Ş. | 133.336.266.536 |
| 8 | İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. | 109.987.451.957 |
| 9 | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. | 103.693.627.463 |
| 10 | Hyundai Motor Türkiye Otomotiv A.Ş. | 103.045.629.000 |
| 11 | TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. | 98.058.095.572 |
| 12 | Mercedes-Benz Türk A.Ş. | 93.217.951.977 |
| 13 | EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. | 90.670.804.917 |
| 14 | Çolakoğlu Metalurji A.Ş. | 88.447.241.399 |
| 15 | Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş. | 85.798.171.736 |
| 16 | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı | 82.486.584.509 |
| 17 | Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | 78.633.876.567 |
| 18 | Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. | 77.594.444.844 |
| 19 | Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | 72.775.093.170 |
| 20 | Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. | 72.523.608.366 |
2024 yılı verileri, sanayi sektöründe üretim hacminin büyümeye devam ettiğini ancak kârlılık tarafında zorlukların arttığını gösterdi. Listede yükselişe geçen savunma sanayii, otomotiv ve yerli üretim odaklı firmalar ise geleceğe dair umut veriyor.
