Bilim insanları, genç yaşta görülen kolorektal kanser vakalarının ardındaki gizli tehlikeyi gün yüzüne çıkardı. ABD merkezli California Üniversitesi San Diego liderliğinde yürütülen ve 11 ülkeden araştırmacıların katıldığı yeni çalışmada, bazı Escherichia coli türlerinin ürettiği “colibactin” adlı bakteriyel toksinin DNA üzerinde kalıcı hasarlara yol açtığı ortaya kondu. Araştırma sonuçları Nature dergisinde yayımlandı.
Colibactin, Genç Yaşta Kansere Zemin Hazırlıyor Olabilir
Araştırma ekibi, dünya genelinde 981 kanser genomunu inceleyerek özellikle mikrosatellit-durağan (MSI olmayan) kanserlerin mutasyon profillerinde dikkat çekici farklılıklar tespit etti. Genç yaşta teşhis konan vakalarda, colibactin’e özgü iki mutasyon deseni olan SBS88 ve ID18 üç kat daha sık görüldü. Çalışma, bu toksine maruz kalan bireylerde APC genindeki mutasyonların dörtte birinin ID18 kaynaklı olduğunu da ortaya koydu.
APC (Adenomatöz Polipozis Koli) geni, tümör gelişimini baskılayan önemli bir gen olarak biliniyor. Bu genin hasar görmesi hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına yol açabiliyor.
Bilim insanları, colibactin toksinine çocukluk döneminde maruz kalmanın yıllar içinde DNA hasarlarına yol açarak 40 yaş öncesi kanser riskini artırabileceğine inanıyor. Araştırmanın baş yazarı Ludmil Alexandrov, “Bir çocuk bu mutasyonu 10 yaşında kazanırsa, 60 yerine 40 yaşında kansere yakalanabilir” diyerek sürecin ne kadar erken başlayabileceğine dikkat çekti.
Son 20 yılda genç yetişkinlerde kolorektal kanser vakaları iki katına çıktı. Ancak bu bireylerin çoğunda obezite ya da genetik yatkınlık gibi klasik risk faktörleri bulunmuyor. Bu durum, uzmanları çevresel ve mikrobiyal faktörlere yönlendirdi. Colibactin üretimi yapan bakteriler, bu noktada başlıca şüphelilerden biri hâline geldi.
Araştırmacılar şimdi bu bakterilere ne zaman ve nasıl maruz kalındığını, hangi yaşam tarzı ya da diyetlerin riski artırdığını ve probiyotiklerin bu bakterileri yok edip edemeyeceğini araştırıyor. Mutographs adlı küresel araştırma ekibi, çeşitli kanser türlerindeki DNA mutasyon desenlerini incelemeye devam ediyor.
Ancak tüm bu çalışmalar, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından sağlanan fonlara bağlı yürütülüyor. NIH bütçesinde yapılacak olası kesintilerin, dünya genelinde kanser araştırmalarına ciddi zarar verebileceği uyarısı yapılıyor.
