Microsoft Windows veya Apple’ın Mac OS X işletim sistemlerine muhtemelen aşinasınızdır ve bunları kullanmış olabilirsiniz. Fakat bugün Linux işletim sisteminin ne olduğunu, ne işe yaradığını ve diğer işletim sistemlerden farklı olan avantajlarını size anlatacağız.
Linux Nedir?
Linux, Linux çekirdeğinin üstüne inşa edilen işletim sistemi için yaygın olarak kullanılan addır. Linux çekirdeğine dayanan işletim sistemleri gibi açık kaynaklı bir UNIX topluluğudur. 17 Eylül 1991’de Linus Torvalds tarafından piyasaya sürülen Linux, ücretsiz ve açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Kaynak kodu GNU General Public License kapsamında ticari olarak veya ticari olmayan kimselerce değiştirilebilir ve dağıtılabilir.
Başlangıçta, kişisel bilgisayarlar için oluşturulan Linux, yavaş yavaş sunucular, ana bilgisayarlar, süper bilgisayarlar vb. diğer makinelerde de kullanılmıştır. Günümüzde, Linux ayrıca yönlendiriciler, otomasyon kontrolleri, televizyonlar, dijital video kayıt cihazları, video oyun konsolları gibi gömülü sistemlerde de kullanılır.
Linux, Windows ve MacOS gibi ticari işletim sistemlerine bir alternatif sunar.
Linux Dağıtımı
Linux dağıtımı, Linux çekirdeğine dayanan bir yazılım koleksiyonundan oluşan bir işletim sistemidir veya dağıtımın Linux çekirdeğini, kütüphaneleri ve yazılımları desteklemesini içerebilir.
Linux tabanlı işletim sistemini, Linux dağıtımlarından birini indirerek alabilirsiniz ve bu dağıtımlar, gömülü cihazlar, kişisel bilgisayarlar, vb. farklı cihazlar için mevcuttur:
- MX Linux
- Manjaro
- Linux Mint
- elementary
- Ubuntu
- Debian
- Solus
- Fedora
- openSUSE
- Deepin
Linux Mimarisi
Linux mimarisi aşağıdaki bileşenlere sahiptir:
1. Kernel
Kernel, Linux tabanlı işletim sisteminin çekirdeğidir. Çekirdeğin farklı türleri vardır:
- Monolitik çekirdek
- Hibrit çekirdekleri
- Exo çekirdekleri
- Mikro çekirdekleri
2. Sistem Kütüphanesi
İşletim sisteminin işlevselliğini uygulamak için kullanılan özel fonksiyon türleridir.
3. Shell (Kabuk)
Çekirdeklerin kullanıcılardan gelen fonksiyonlarının karmaşıklığını gizleyen bir arayüzdür. Kullanıcıdan komutları alır ve çekirdeğin işlevlerini yerine getirir.
4. Donanım Katmanı
Bu katman RAM / HDD / CPU vb. tüm çevre birimlerini oluşturur.
5. Sistem Yardımcı Programı
Bir işletim sisteminin işlevselliklerini kullanıcıya sağlar.
Linux’un Avantajları Nelerdir?
- Linux’un ana avantajı, açık kaynaklı bir işletim sistemi olmasıdır. Bu, kaynak kodunun herkes için kolayca temin edilebileceği anlamına gelir ve kodu izinsiz olarak değiştirmenize ve dağıtmanıza izin verilir.
- Güvenlik açısından, Linux diğer işletim sisteminden daha güvenlidir. Tabii bu Linux’un da %100 güvenli olduğu anlamına gelmez.
- Linux’teki yazılım güncellemeleri kolaydır ve sık sık güncelleme yapılır.
- Çeşitli Linux dağıtımları mevcuttur, böylece bunları gereksinimlerinize veya tercihinize göre kullanabilirsiniz.
- Büyük bir topluluk desteğine sahiptir.
- Yüksek stabilite sağlar. Nadiren yavaşlar ya da donar. Böylece işletim sistemini kısa bir süre sonra yeniden başlatmanıza gerek kalmaz.
- Kullanıcının gizliliğini korur.
- Linux sisteminin performansı diğer işletim sistemlerinden çok daha yüksektir. Çok sayıda insanın aynı anda çalışmasını sağlar.
- Ağ dostudur.
- Linux’un esnekliği yüksektir. Tam bir Linux kurulumuna gerek olmadan, yalnızca gerekli bileşenleri kurmanıza izin verilir.
- Linux çok sayıda dosya formatı ile uyumludur.
- Web’den kurulumu hızlı ve kolaydır.
- Sabit diskte sınırlı bir alana sahip olsa bile tüm görevleri doğru bir şekilde gerçekleştirir.
Linux’un Dezavantajları Nelerdir?
- Çok fazla kullanıcı dostu olduğu söylenemez. Bu yüzden yeni başlayanlar için kafa karıştırıcı olabilir.
- Windows’a göre küçük periferik donanım sürücülerine sahiptir.
Linux ve Ubuntu Arasında Bir Fark Var Mı?
Linux ve Ubuntu arasındaki temel fark; Linux, Linux çekirdeğine dayanan açık kaynaklı işletim sistemlerinin ailesidir, oysa Ubuntu, ücretsiz açık kaynaklı bir işletim sistemi ve Debian’a dayanan Linux dağıtımıdır. Başka bir deyişle, Linux çekirdek sistemidir ve Ubuntu, Linux’un dağıtımıdır. Linus Torvalds tarafından geliştirilen Linux, 1991 yılında piyasaya sürülürken; Ubuntu, Canonical Ltd. tarafından geliştirilmiştir ve 2004 yılında piyasaya sürülmüştür.
Linux İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
1. Linux oyun oynayanlar için kötü bir işletim sistemi mi?
Bir işletim sistemi olarak, Linux koşu oyunlarında kötü değildir. Bununla birlikte, Linux’ta oyun oynamak için çok daha az destek vardır. Ancak bu durum artık yavaş yavaş değişmektedir.
2. Linux, diğer işletim sistemlerinden daha mı zor?
Bazı Linux dağıtımları, MacOS veya Windows kadar kullanıcı dostu değildir, ancak Lunix Nint gibi diğer birçok dağıtım, diğer işletim sistemleri gibidir, yani karmaşık değildir.
3. Linux diğer işletim sistemlerinden daha mı hızlı?
Linux hafif bir işletim sistemidir. Bu nedenle arka planda çalışan Özellikler ve Hizmetler ile birlikte gelen Windows gibi bir işletim sisteminden daha verimli olabilir.
4. Linux Kernel nedir?
Linux Kernel, ana rolü kullanıcı için donanım kaynaklarını yönetmek olan düşük seviyeli bir sistem yazılımıdır. Ayrıca, kullanıcı düzeyinde etkileşim için bir arayüz sağlamak için kullanılır.
5. LILO nedir?
LILO, Linux için bir önyükleyicidir. Temel olarak Linux işletim sistemini ana belleğe yüklemek için kullanılır, böylece işlemlerine başlayabilir.
6. Açık kaynağın avantajı nedir?
Açık kaynak, yazılımınızı, kaynak kodları da dahil olmak üzere, ilgilenen herkese serbestçe dağıtmanıza olanak sağlar. İnsanlar daha sonra kaynak kodunda olan hataları düzeltebilir, kodun daha iyi çalışmasını sağlayabilir ve ardından bu gelişmiş kaynak kodunu tekrar serbest bırakabilir. Bu sonuç olarak topluluktaki herkese fayda sağlar.
7. Neden Linux’un çok fazla versiyonu var?
Linux çekirdeği ücretsiz ve açık kaynaktır, bu yüzden herhangi biri onu değiştirebilir ve kendi ihtiyaçları ve ilgisine göre bir işletim sistemi oluşturabilir. Bu kadar çok Linux versiyonun olmasının nedeni budur.