Windows Vista Ultimate serisi bildiğiniz gibi Windows Vista sürümlerinin en gelişmiş, iş odaklı bir altyapı, mobil üretkenlik ve dijital eğlence sunan sürümü bu yüzden makalemde bu ürünü temel alıyorum.
Windows Vista Ultimate önerilen sistem gereksinimleri
1 GHz 32 bit (x86) veya 64 bit (x64) işlemci
1 GB sistem belleği
40 GB sabit sürücü ve en az 15 GB kullanılabilir disk alanı
DirectX 9 grafik desteği ve WDDM Sürücüsü
128 MB grafik belleği (en az)
Donanımda Pixel Shader 2.0
Piksel başına 32 bit
DVD-ROM sürücü
Ses Çıkışı
Internet erişimi
Belirli özellikleri kullanmaya yönelik ek gereksinimler
TV işlevselliği için TV kartı gerekir (uyumlu bir uzaktan kumanda isteğe bağlıdır)
Windows Tablet ve Dokunmatik Aygıt Teknolojisi, bir Tablet PC veya dokunmatik ekran gerektirir
Windows BitLocker Sürücü Şifrelemesi, bir USB Flash Sürücü ve TPM 1.2 yongalı bir sistem gerektirir
1- RAM ilave edin.
Sistem gereksinimlerini detaylarına kadar inceledik. Windows Vista Ultimate gibi onlarca özellik sahibi bir işletim sistemine 1 Gigabyte Ram yeter mi? Windows Vista sık kullandığınız program veya uygulamalara ait olan kitaplıkları disk üzerinden okumaktansa direk ram e yükler ve bu nedenle siz ram miktarınızı şişkin görürsünüz. Oysa raminiz vardır ancak Windows Vista bunu hızlı erişim için kullanır. Uygulamalar diske göre ram den çalıştığı için çok daha hızlı olur. Bu yüzden gözle görülür bir artış ve hızlı bir Windows Vista istiyorsanız Ram ilave edin. 1 GB Ram ilave edilmesi yeterli olacaktır fakat dileyenler daha fazlada kullanabilir.
2 – Ready Boost Teknolojisini Kullanın.
ReadyBoost teknolojisi ile Microsoft Windows Vista işletim sisteminde, bilgisayara takılan USB belleği otomatik olarak paylaştırıyor. Bilgisayarınıza taktığınız USB Flash Disk, bellek gibi çalışıyor ve bu sayede işletim sisteminin alışıldığından daha hızlı bir şekilde çalıştığını siz de fark edeceksiniz. ReadyBoost teknolojisi ile işletim sisteminin hızlanmasından ziyade, sabit disk daha az kullanılmış olur ve HDD ’nizin ömrü uzar.
Windows Vista da ReadyBoost özelliğini kullanabilmek için belleğinizin 2,5 MB/s okuma ve 1,75 Mb/s yazma hızına sahip olması gerekir. Usb Flash Diskinizin bu özelliğe sahip olup olmadığını öğrenmek için takmanız yeterlidir. Windows Vista ReadyBoost özelliğini kullanıp kullanamayacağınızı belirtir. Manuel olarak bu işlemi yapmak isterseniz. Flash Diskinizi Windows Vista yüklü bir sisteme taktığınız anda winsat adlı, Windows Vista ile gelen bir ölçüm programcığı tarafından anlık yazma ve okuma testlerine tabi tutululur.
Testleri komut penceresinde
“winsat disk -read -ran -ransize 4096 -drive <sürücü adı: e, f, g gibi.>”
“winsat disk -write -ran -ransize 524288 -drive <sürücü adı: e, f, g gibi.>”
komutlarıyla gerçekleştirebilirsiniz. Birinci testin sonucu 2.5mb/s’den, ikinci testin sonucu da 1.75mb/s’den yüksek ise aygıtınız ReadyBoost ‘a uygun demektir. Eğer elinizde bu tarzda bir Flash disk yok ise, en az 2 GB kapasitede bir Flash Disk edinmenizi şiddetle öneririm.
3- Windows Vista Aero Theme yi Disable Edin.
Windows Vista nın Tavsiye Edilen donanım özellikleri ile sadece Windows Vista nın çalışabileceğini herhangi bir tema ya da ram ihtiyacı olan bir program kullanıldığında çok yüksek derecede ram ihtiyacı duyduğunu görebiliyorsunuz. Özellikle Laptop kullanıcıları Aero Özelliğini Disable ederek Windows XP den daha uzun batarya süresi sağladıklarını söylüyorlar.
Bu durumda Aero theme yi disable etmenin 2 avantajı var.
I. Aerosu Disable edilmiş bir Windows Vista size 105 Mb dan fazla ram avantajı sağlar.
II. Laptop kullanıcıları için kesinlikle daha uzun pil ömrü sağlamaktadır.
Aşağıdaki komutu Komut penceresine yazarak disable edebilirsiniz.
C:Windowssystem32rundll32.exe Shell32.dll,Control_RunDLL desk.cpl,Appearance,@ Appearance
Ayrıca Denetim Masası > Özelleştirme Seçeneklerinden Transparency ve Klasik Resim seçeneklerinide kapatmalısınız.
4 -Ağ Bağlantılarını hızlandırın.
Windows Vista da network ve internet hızı gözle görülür derecede bir yavaşlama göstermektedir.
Başlat > Search (Arama) kısmına ” cmd ” yazın
CTRL + SHIFT + ENTER ( Komut Satırını Administrator Mod da açmak için) tuşlarına aynı anda basın. Bir User Access Control uyarısı gelecek ona continue dedikden sonra;
Açılan pencereye aşağıdaki satırları yazıp enter a basıyoruz.
netsh interface tcp set global autotuninglevel=highlyrestricted
Bu işlemden sonra bilgisayarı açıp kapatmamız gerekiyor. Dikkatinizi çekecek nokta “AutoTuninglevel” Autotuninglevel in üç değişik çalışma şekli var;
I. normal ( Standartta Windows Vista bu şekilde geliyor.)
II. highlyrestricted
III. disable seçenekleridir.
Bu komutu uyguladığınızda özellikle Network den dosya kopyalama işlemi gözle görülür derecede hızlanacaktır. İşlemi yaptınız ama geri getirmek istiyorsanız.
netsh interface tcp set global autotuninglevel=normal
Disable Etmek istiyorsaniz
netsh interface tcp set global autotuninglevel=disable
5- Dosya kopyalamayı hızlandırın.
Birçok Windows Vista kullanıcısı Vista nın dosya kopyalamada ve Network de çeşitli nedenlerden dolayı Windows XP ye göre daha yavaş olduğunu söylüyor. Bunun içinde yapmamız gereken Remote Differential Compression özelliğini Windows Vistada Disable etmektir.
Bunun için; Başlat > Çalıştır kısmına optionalfeatures.exe yazın. Açılan pencereden Remote Differential Compression kısmındaki check işaretini kaldırıyoruz ve bilgisayarımızı yeniden başlatıyoruz.
Bu işlemleri yaptık dan sonra Network de ve File Copy de gözle görülür bir hızlanma sağlanmış olacaktır.
6- Indexlemeyi Kapatın.
Windows Vistada iki çeşit indeksleme vardır;
I. Desktop index (Standartta Enable dır) kapatılması, gereksiz indeksleme ve performans artışı sağlar.
II. Index Server servisi ve standartta Disable dir Enable yapmadıysanız bir sorun yok demektir.
Indeksleme yi disable etmek için Komut satırından Services.msc yazıp enter ladığınızda aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır.
Startup Type kismina dikkatinizi çekmek istiyorum. Biz burada disable seçeneğini seçiyoruz. Tabi indekslemeyi kapatmak yetmiyor şimdiye kadar yapılan işlemler ve indekslemeler ile ilgili klasörü de silmemiz gerekiyor. Bu da;
C:ProgramDataMicrosoftSearch kısmında Search klasörünün boyutuna bakın 480 mb ile 2 gb civarındadır. Silebilirsiniz.
7- Hazırda Bekleme ( Hibernation) Özelliğini kapatın.
Windows Vista da Hibernation ı disable etmekde performansda büyük ölçüde değişiklikler sağlamaktadır. Komut istemini Administrator yetkisiyle açarak ( Herhalde bilmeyen kalmamıştır artık)
powercfg –h off
yazarak Hibernation özelliğini disable edebilirsiniz. Eğer ki Hibernation File boyutunu öğrenmek isterseniz. C sürücünüze sağ tıklayıp Disk Cleanup sekmesine gelin.Orada Hibernation File Cleaner in karsisindaki dosya boyutu Hibernation için ayrılan boyuttur.
8- Açılışta Otomatik Açılan programları kapatın.
Başlat > Arama “msconfig” yazıp entera basıyoruz. Açılan pencerede başlangıç sekmesine tıklıyoruz. Listelenen programlar açılışta başlayacak olanlardır ve aralarından gereksiz olanları kaldırıyoruz ve yeniden başlatın. Belirgin bir hız farkı olacaktır.
9- Sık çalıştığınız programları sıralayın.
Priority birçok yazılım da ve donanım da kullanılmaya başlanmaktadır. Sistemli kullanılırsa özellikle çift işlemcilerde kayda değer bir hız artışı sağlamaktadır. Resimde görülen şekilde uygulama yapılabileceği gibi komut satırından da kullanılabilmektedir.
NOT: Komut içerisinde sayı olarak kullanılan 2 nin anlamı bahsi geçen exe nin ikinci işlemci tarafından yapılmasını belirtmektedir.
start /affinity 2 /abovenormal photoshop.exe
/Low
/Normal
/High
/Realtime
/Abovenormal
/Belownormal
10 – Sürücülerinizi güncelleyin.
Bilgisayarınızdaki sürücülerin güncel olup olmadığını varsa Vista Yamaları olup olmadığını kontrol etmeli ve gerekli güncellemeleri yapmalısınız. Örnek bir sayfa vermek gerekirse Ekran Kartlarında Nvidia chipset kullananlar http://www.nvidia.com/object/windows_vista_hotfixes.html linkden faydalanabilirler
11- 3.Party (Antivirüs /Firewall/Anti-Spyware) programlarınızı güncelleyin.
3.party yazılımların ( Özellikle Antivirus ve Firewall) network ve dosya kullanımında yavaşlama yapmaktadır ve Windows Vista ile bu daha da artmaktadır. Birçok yazılım firması Windows Vista ile ilgili yamalar çıkartmıştır. Kullandığınız 3. Party yazılımları güncellemeli ya da varsa yamasını yüklemelisiniz.
12- Windows Vista nızı güncelleyin.
Bazı Hotfixlerle de Windows Vista üzerinde Performans değişiklikleri olmaktadır. Bunlardan en önemlisi File Copy Hotfixidir (931770). Bunu indirip kurmanız sisteminizdeki dosya transferleri üzerindeki dosya hesaplama ve kopyalama süresini azaltacaktır.
NOT: [DOWNLOAD] yazan güncellemeler Yüklenebilir bir güncelleştirme olduğunu belirtmektedir. Yükleme işlemi yapmadan önce kullandığınız Windows Vista nın hangi dilde olduğunu seçmenizde yarar var. Güncelleştirmeler standartta İngilizce olarak gelir.
Şimdilik performans ile ilgili olarak elimizdeki araçlar ve seçenekler bunlardır. Ancak bir tecrübeyi aktarmak istiyorum size 512 MB Rami olan bir makineye Windows Vista install ettiğinizde Vista nın sadece harcadığı ram 400 MB ve 2 GB rami olan bir makinede Windows Vista install ederseniz Vista nın harcadığı ram in 800 – 900 MB a çıktığını göreceksiniz. ( Windows Vista SP1 çıktıktan sonra farklı olabilir. ) Performans isteyenler için Windows XP, görüntü ve estetik isteyenler için Windows Vista daha iyi bir seçenek gibi gözüküyor. Esen Kalın.
Ömer F. KARADENIZ
IT Professional
