Teknolojinin hızlı gelişimi ve yenilikler, birçok kuruluşun sürekli olarak işletim sistemlerini ve altyapılarını güncellemesi gerektiğini gösterirken, bazı eski sistemlerin hala yaygın bir şekilde kullanıldığı bilinmektedir. Özellikle IBM AS/400 gibi uzun ömürlü ve güvenilir sistemler, Türkiye’deki birçok kuruluşta hala aktif olarak kullanılmaktadır.
Geçtiğimiz yıllarda Paris’teki bir havaalanının, 23 yıl öncesine ait olan Windows 3.1 işletim sistemi ile çalışan bir bilgisayarın çökmesi sonucu kapatılması, eski sistemlerin potansiyel risklerini bir kez daha gözler önüne serdi. Ancak, bu olay sadece tek bir örnek değil. Birçok kuruluş, kritik altyapı sistemlerinde yıllar hatta on yıllar öncesinden kalan işletim sistemlerini kullanmaya devam etmektedir.
Özellikle ulusal çapta kritik öneme sahip sistemler, kesintisiz çalışma ve güvenilirlik açısından son derece önemlidir. Ancak, bu sistemlerin eski ve güncel olmayan işletim sistemleriyle çalışması, güvenlik açıkları, veri ihlalleri ve hatta hizmet reddi saldırıları gibi riskleri beraberinde getirebilir. Paris’teki havaalanı olayı gibi, bu tür bir arıza ciddi ekonomik ve operasyonel sonuçlar doğurabilir.
Ancak, Die Deutsche Bahn’ın hala neredeyse 30 yıl önce yayınlanan Windows 3.11’i kullandığını duyduğumuzda, teknolojinin ilerleyişine yönelik bir soru işaretiyle karşılaşıyoruz. Bu durum sadece eski bir işletim sisteminin kullanımıyla ilgili değil, aynı zamanda teknolojinin ne kadar süreyle kullanılması gerektiği ve eski sistemlerin verimli bir şekilde nasıl kullanılabileceği gibi daha derin soruları da akla getiriyor.
Günümüzde birçok işletme, işleri için hala Windows XP, Windows Vista veya Windows 7 gibi eski işletim sistemlerine güvenmektedir. Özellikle bakım gerektirmeyen ve görevlerini eski yazılıma rağmen sorunsuz bir şekilde yerine getiren sistemler, düzenli güncelleme döngülerinde genellikle unutulmaktadır. Yeni bir sürümün kurulumunda, IT yöneticileri yalnızca kurulu bileşenler için sürücülerin olmadığından emin olmak zorunda kalmazlar, aynı zamanda sistemin güncellemeden sonra görevlerini düzgün bir şekilde yerine getirmeye devam edip etmeyeceğinden de endişe ederler. Ancak bir sorun ortaya çıktığında, tepkiler büyük olur. Çünkü genellikle sistem kurulumu ve bakımından sorumlu kişi emekli olmuştur ve derhal bir yedek bulunması gerekmektedir. Bu zor durumda ise Deutsche Bahn gibi büyük bir kurumun olduğunu görmek şaşırtıcı değil.
Ancak, bu durumu sadece geri kalmışlık olarak değerlendirmek doğru olmaz. Çünkü işletmelerin kullandığı teknolojinin yaşlanması, onların kaynakları daha verimli bir şekilde kullanma ihtiyacını da doğurabilir. Örneğin, eski bir işletim sistemi belirli görevleri yerine getiriyorsa ve bu görevleri yerine getirmek için yeterli kaynaklara sahipse, tamamen işlevsel ve etkili bir sistem olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, bu sistemlerin güvenilirliği ve istikrarı zamanla kanıtlanmış olabilir.
Deutsche Bahn’ın tercihi, belki de sadece Windows 3.11’in sunduğu özelliklerle sınırlı değildir. Stellenanzeige’de belirtildiği gibi, bu iş için aranan nitelikler arasında “Sibas” bilgisinin bulunması gerektiği belirtilmiştir. Bu, Siemens tarafından 1980’lerin ortalarında geliştirilen bir sistemdir. Bu durumda, belki de Deutsche Bahn’ın mevcut altyapısıyla uyumlu ve entegre çalışan özel bir sistem gereksinimi vardır ve bu da Windows 3.11’in tercih edilmesine neden olmuştur.
Bununla birlikte, eski sistemlerin tamamen terkedilmesi veya güncellenmesi her zaman pratik değildir. Özellikle bazı sistemler, yıllar içinde özel olarak geliştirilmiş ve karmaşık bir şekilde entegre edilmiş olabilir. Bu tür sistemlerin değiştirilmesi veya modernize edilmesi maliyetli ve zaman alıcı olabilir.
Öte yandan, eski sistemlerin bazı avantajları da vardır. Özellikle saldırılara karşı daha az ilgi çekebilirler çünkü genellikle unutulmuşlardır ve güncel güvenlik tehditlerine karşı daha az duyarlı olabilirler. Ayrıca, bazı eski sistemler, fiziksel ortamlarda bulunan verilere dayandıkları için sanal saldırıları önleyebilirler.
Bu nedenle, eski sistemlerin kullanımıyla ilgili bir denge bulunmalıdır. Öncelikle, mevcut sistemlerin güvenlik açıkları ve zayıf noktaları dikkatlice değerlendirilmelidir. Ardından, bu sistemlerin güncellenmesi veya modernize edilmesi gereken durumlar belirlenmelidir. Ancak, bazı durumlarda, eski sistemlerin belirli bir işlevi yerine getirmeye devam etmesi ve ek kaynakların bu sistemlerin güvenliğini sağlamak için kullanılması daha uygun olabilir.
Eski sistemlerin kullanımıyla ilgili kararlar, dikkatli bir şekilde ele alınmalı ve güvenlik, verimlilik ve maliyet gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Her durumda, eski sistemlerin potansiyel risklerini minimize etmek ve güncel güvenlik standartlarına uygunluğunu sağlamak önemlidir.
Eline sağlık.