Windows Client

Windows 10 Hyper-V Sanal Disk ve Sanal Disk Düzenleme İşlemleri- Bölüm 1

Makalemizde Windows 8 ile başlayan ve Windows 10 ile devam eden, kullanıcı işletim sistemi üzerine kurulabilen Hyper-v özelliğini ele alarak disk işlemlerini ele alıyor olacağız. Genel olarak burada yapacağımız işlemler Windows Server 2016 ve çok ufak farklar olmakla birlikte yine durum Windows Server 2012 ve Windows Server 2008 işletim sistemleri üzerinde benzerlik göstermektedir.

Makalemizin başlangıcında biraz açıklamalar ile ilerleyeceğiz ve sonrasında örnek senaryolar ile ilerleyeceğiz. Öncelikle sanal platformumuz olan Hyper-v üzerindeki disk türlerini ele alalım.

clip_image002

VHD: Kelime olarak Virtual Hard Disk anlamına gelmektedir. Nasıl bilgisayarımız üzerinde dosyaları depolayabiliyor, siliyor, kopyalama kesme gibi işlemler yapabiliyorsak gerekli platformu sağlamak şartı ile aynı işlemleri sanal sabit disk üzerinde yapma imkanına da sahibiz. VHD ilk olarak Windows Server 2008 SP1 olarak Şubat 2008’de aramıza geldi. Özellikleri bakımından 2040 GB kapasitesine kadar boyut desteği vermektedir. Geriye yönelik olarak Windows 7 işletim sistemi üzerine eklenebilmekle birlikte ileriye doğru Windows 8, Windows Server 2012 ve Windows Server 2016 işletim sistemleri üzerine eklenebilmektedir. Hatta Windows 7 ile hayatımıza giren Sistem görüntüsü yani imaj bazlı yedeklemeler VHD disk olarak yapılmaktadır.

 VHDX: Microsoft tarafından VHD formatından sonra geliştirilmiş sanal disk modelidir. VHD diske göre performans ve kapasite farkı olarak artı farkları vardır. Boyut olarak 64 Tera Byte seviyesinde kapasite desteği sunar. VHD disk formatından performanslı olarak çalıştığını altını çizerek belirtmemiz gerekir. Windows Server 2012 ile hayatımıza girmiştir.

Aşağıdaki tabloda karşılaştırmalı olarak VHD ve VHDX arasındaki farkları bulabilirsiniz.

Parametre

VHDx

VHD

Maksimum Desteklenen Boyut

64TB

2040GB

Blok Boyutları

1MB, 2MB, 4MB, 8MB, 16MB, 32MB, 64MB, 128MB, 256MB

512K veya 2MB

Varsayılan Blok Boyutları

Dinamik VHDX için 32MB ve Differencing VHDX için 2MB

2MB

Güç Kayıplarına Karşı Elastikiyet

Evet

Hayır

Değişken Kök Disklere Destek

Evet

Hayır

Varsayılan Virtual Hard Disk Tipi

Windows Server 2012 ve Windows 8 İçerisinde Varsayılan Tipi

Windows Server 2012 Öncesi Hyper-V Sürümlerinin Varsayılan Tipi

Desteklenen İşletim Sistemleri

Windows Server 2012 / Windows 8

Windows Server 2012, Windows Server 2008 R2 / Windows 7, Windows Server 2008

Önerilen Disk Tipi

Dinamik

Sabit

 

Bu genel bilgilerden sonra sanal disk oluşturma senaryolarımızı ele alalım. İlk olarak yukarıda bahsettiğimiz gibi Windows İşletim sistemi üzerinden sanal disk oluşturmayı ele alalım. Sistemimiz üzerinde Disk Yönetim ekranını açalım. Eylem menüsünden SSD oluştura tıklayalım.

Windows İşletim Sistemlerinde Sanal Disk Yönetim Adımları

clip_image003

Oluşturacak olduğumuz disk türünü VHD veya VHDX olarak seçelim, Disk türünü ise Sabit boyutlu veya Dinamik olarak genişleyen şeklinde belirleyelim. Bu seçenekleri biraz inceleyelim.

Sabit Boyutlu (Fixed Disk) : Oluşturulacak olan sanal disk boyutu kadar bir alan kaplayarak oluşturulur. Örnek olarak 5 GB sanal disk oluşturmanız durumunda oluşturulacak olan alanda 5GB alan kaplar. Sanal disk 5GB alanı sabit olarak kullanır azalıp artma söz konusu olmaz. VHD disklerde performans sağlamasına rağmen, VHDX formatlarda net olarak bu ayrım yapılmamaktadır. Hızlı büyüme söz konusu olmayan ve performans gerektirmeyen ortamlarda seçilmesi pek makul olmaz.

Dinamik olarak genişletilen (Dynamic Disk): İsminden anlaşılacağı gibi içerisine veri yazıldıkça genişleyen ve yazılan veri kadar alana sahip olan disk türüdür. Yukarıda bahsettiğimiz gibi VHD disklerde performans ön plandayken kullanılması önerilmezdi ancak VHDX disklerde yine yukarıda belirttiğimiz gibi bu ayrım net değil. Gereksiz büyümelerde örnek olarak disk içerisine ekleme silme gibi durumlarda manuel olarak ara ara sıkıştırma işlemi yaparak boyut küçültme gibi durumlar söz konusu olabilir. Bunu makale serimizde zaten ele alıyor olacağız.

clip_image005

Diskimize bir isim verip kaydedileceği alanı belirleyip Kaydet butonuna tıklayalım.

clip_image007

Diskimize bir boyut verip Tamam butonu ile adımlarımızı tamamlayalım.

clip_image009

Diskimiz şu anda yeni bir formatsız diski sistemimize eklemişçesine sistemimize eklendi.

clip_image010

Diskimiz üzerinde sağ tıklayıp Diski Başlat’a tıklayalım.

clip_image011

Bölümleme metodumuzu seçip Tamam butonumuza tıklayalım.

clip_image012

Diskimiz online duruma geldi.

clip_image013

Şimdi diskimizi biçimlendirip kullanıma hazır hale getirelim. Disk üzerinde sağ tıklatıp Yeni Basit Birim… kısmına tıklayalım.

clip_image014

Sihirbazı ileri ile geçelim.

clip_image015

Disk boyutumuzu varsayılan değerde bırakıp İleri butonumuza tıklayalım.

clip_image016

Diskimize bir sürücü harfi atayalım veya varsayılan değerde bırakarak İleri butonuna tıklayalım.

clip_image017

Diskimize isim verip format metodunu seçerek veya varsayılan ayarda bırakarak İleri butonuna tıklayalım.

clip_image018

Son butonuna tıklayarak ile işlemimizi tamamlayalım.

clip_image019

Diskimiz kullanıma hazır hale geldi.

clip_image020

Diskimizi aşağıdaki gibi görebilmekteyiz.

clip_image022

İçerisine test dosyası oluşturmak adına bir klasör oluşturuyoruz ve sorun yok. Biz doğrudan Sanal disk oluşturduk. Elimizde olan bir diski eklemek istesek Read-Only olarak ekleme seçeneği ile karşılaşacaktık. Tabi bu durum VHDX sanal disklerde geçerli. Bu durumda sadece görüntüleme yapıp yazma işlemi yapamaz durumda olacaktık.

clip_image024

Diskimizi sistemden çıkartmak için üzerinde sağ tıklatıp SSD’yi Ayır kısmına tıklamamız gerekmektedir.

clip_image025

Karşımıza gelen sorumuza Tamam yanıtını verelim.

clip_image026

Diskimiz sorunsuzca sistemimizden ayrıldı.

clip_image027

Sonradan elimizdeki diski veya farklı bir diski sisteme bağlamak istersek yine Eylem menüsünden SSD Ekle kısmına tıklamamız gerekmekte.

clip_image028

Açılan ekranımızda sanal diskimizin yolunun gösterilmesi istenmektedir. Gözat… butonumuza tıklayarak sanal disk dosyamızın yolunu gösterelim.

clip_image030

Sanal disk dosyamızı seçerek butonumuza tıklayalım.

clip_image032

Dosyamızın yolu seçildi. Tamam butonumuza tıklayalım.

clip_image034

Diskimiz şu anda eklendi.

clip_image035

Diskimizin içeriğini şu anda görebilmekteyiz.

clip_image037

Bu makalemizdeki ilk aşama olan genel anlatım ve Windows sistemlerde sanal disk oluşturma adımını genel olarak anlatmış olduk. Bundan sonraki adımlarımıza makalemizin adından anlaşıldığı üzere Hyper-v ile devam ediyor olacağız.

Hyper-v Üzerinde Oluşturulan Sanal Makinaya Disk Ekleme İşlemleri

Bundan sonraki aşamalarda Hyper-v üzerinde disk ekleme adımlarını ele alacağız. Öncelikle Hyper-v üzerinde sanal bir makine oluşturma adımı gerçekleştirelim ve diskimizi burada ekleyelim. Sonrasında Sanal makine üzerine sonradan disk ekleme adımlarını ele alalım. Öncelikle Hyper-v konsolumuzu açalım. Açılan ekranda konsol üzerinde sağ tıklayarak Yeni àSanal Makine kısmına tıklayalım.

clip_image039

Bu ekranların konumuz ile pek ilgisi yok ancak sanal makine oluşturma adımları sırasında disk ekleme işlemlerini ele aldığımızdan bu kısımlara ufaktan değinmemiz gerekir. Sihirbaz ekranını İleri ile geçelim.

clip_image041

Sanal makinamıza bir isim verip sanal makinamızın depolanacağı alanı belirleyip İleri ile sonraki adıma geçelim.

clip_image043

İşletim sistemimiz Windows10 olduğundan, üzerinde sanal makine oluşturma kısmında iki seçenek sunulmakta geleneksel eski tip sanal makine ve yeni sanal makine. Fark olarak UEFI bios ve geliştirmeleri içerir. Biz 2.Nesil sanal makinayı seçip İleri butonuna tıklayalım.

clip_image045

Sanal makinamıza bir ram ataması yapıp İleri butonuna tıklayalım.

clip_image047

Bu adımımızda bir ağ bağlantı Switch seçip İleri ile sonraki adıma geçelim.

clip_image049

Şimdi disk ekleme adımına geldik. Sanal makinaya 3 şekilde disk eklenebilmektedir. Şu an yaptığımız örnekte olduğu gibi bir kapasite vererek disk ekleme yapılabilir. Bu Disk yüne ekranımızda belirtilen yol üzerine kaydedilmektedir. Bu seçenekle eklenen disk Dynamic ve VHDX olarak eklenmektedir. Burada gördüğünüz gibi bir seçim yapma şansımız yok. Klasik olarak en iyi disk formatı ve performanslı olan disk türü eklenmekte. Hatırlarsanız yukarıdaki tablomuzda performans açısından VHDX olan diskte dynamic metot seçilmesi önerilmekteydi. Biz diğer kısımlara sonra değineceğimiz için İleri butonuna tıklayalım.

clip_image050

Biz sanal makinamıza bir kurulum yapmayacağımız için burada bir seçim yapmadan İleri butonu ile sonraki adıma ilerleyelim.

clip_image051

Sanal makinamızı oluşturmamız için özet parametreler sunuldu. Bu ekranda Son butonuna tıklayarak sanal makine oluşturma adımlarımızı tamamlayalım.

clip_image053

Sanal makinamız oluştu ve konsolda yerini aldı.

clip_image055

Sanal makine üzerinde sağ tıklatıp Ayarlar… kısmına tıklayalım. Sanal makinamızın disk özelliklerine göz atalım.

clip_image057

Şu anda belirttiğimiz konumda sanal makinamız için varsayılan formattaki Dynamic ve VHDX diskimizin oluşmuş olduğu görünmekte.

clip_image059

Hyper-v Üzerindeki Sanal Makinaya Sonradan Disk Eklemek

Şimdi ise sanal makinamız üzerine farklı metotlarla disk ekleme adımlarını ele alıyor olacağız. Yukarıda sanal makine oluşturma adımında bize pek fazla seçim şansı verilmedi. Bizim sonradan ekleyecek olduğumuz disk aşamasında biraz daha seçim yapma durumunu ele alıyor olacağız.

Şimdiki senaryomuzda tekrardan bir sanal makine oluşturma adımını ele alalım be bu kez sanal makinamıza disk eklemeyelim. Bu adımları sadece resim ile geçiyor olacağım.

clip_image061

 

clip_image063

clip_image065

 

clip_image067

 

clip_image069

 

clip_image071

Şimdi bu adımımızda klasik olarak disk eklemesi yapmayacağız. Bu nedenle sonradan disk ekleme işlemi yapacağız. Bu nedenle Sanal sabit diski sonra ekle seçimini yapalım.

 

clip_image073

 

clip_image075

Sanal makinamız oluştu. Ayarlar… kısmına tıklayalım.

clip_image077

Görüldüğü gibi sanal makinamızda disk yok. Windows server 2012 server işletim sistemine kadar sistemin boot olabilmesi açısından ilk diskin IDE olarak eklenmesi şarttı. Server 2012 sonrası bu durum aşılarak sonradan SCSI olarak disk eklenme imkânı ortaya çıktı. SCSI Denetleyici seçiliyken Sabit Sürücü seçimini yapalım ve Ekle butonuna tıklayalım.

clip_image079

Açılan ekranımızda Gözat butonu ile bir diskimiz olması durumunda bu diski gösterebilirdik. Bu kısma ilerleyen adımlarda değineceğimiz için Yeni butonuna tıklayarak hali hazırda bekleyen sanal makinamıza disk ekleme adımını başlatalım.

clip_image080

Sihirbaz ekranını İleri butonu ile geçelim.

clip_image082

Şimdi özel seçimler yapabilme imkanına elde ettik. Burada disk seçimi yapabilmekteyiz. Sabit boyutlu ve Dinamik Genişleyen boyutlu en çok kullanılan türler arasındadır. Biz bu senaryomuz için Dinamik olarak genişletilen disk seçimini yapıp İleri butonuna tıklayalım.

clip_image084

Diskimize aşağıdaki ekranımıza kaydedeceğiz.

clip_image086

Diskimizin depolanacağı alanı seçtik ve diskimize bir isim verdik. İleri butonu ile sonraki adıma ilerleyelim.

clip_image088

Oluşturulacak olan diskimize bir kapasite verelim ve İleri butonuna tıklayalım. Alttaki diğer seçenekleri sonraki adımlarda değerlendireceğiz.

clip_image090

Son ile disk oluşumunu ve sanal makinamıza eklenmesi adımını tamamlamış olalım.

clip_image091

Sonradan oluşturulan diskimiz sanal makinamıza eklendi.

clip_image093

Hyper-v Konsol Üzerinden Disk Oluşturma ve Sanal Makinaya Bağlama

Aynı işlemi konsol üzerinden YeniàSabit Disk… kısmına tıklayarak yapma imkanımızda var.

clip_image095

 

clip_image097

Buradan oluşturacağımız disk çeşidinde VHD formatı da seçme şansımız var. Aşağıda bu durum görünmektedir.

clip_image099

Bu senaryomuzda ise Sabit Boyutlu bir sik oluşturmak için aşağıdaki seçim ile sonraki adıma ilerleyelim.

clip_image101

Yine Diskimize bir isim verip tutulacağı yeri belirleyelim.

clip_image103

Özet Bilgileri görebiliyoruz. Son butonuna tıklayarak disk oluşumunu sağlayalım.

clip_image105

Disk sabit boyutlu olduğunda boyuta göre oluşturma zamanı farklılık gösterecek ve dinamik diske göre oluşturulması zaman alacaktır.

clip_image107

Belirttiğimiz gibi 1 GB VHDX formatında sanal diskimiz oluşturuldu.

clip_image109

Bu diskimizi bir sanal makinamıza bağlayarak test edelim. Elimizde bir sanal makinamız var.

clip_image111

Üzerinde sadece C: diskimiz mevcut.

clip_image113

Şimdi bu sanal makinamızı kapatalım ve az önce konsol üzerinden oluşturduğumuz sabit boyutlu diskimizi ekleyelim. Diskimizi farklılık olması açısından IDE olarak ekleyelim. IDE denetleyicisi seçiliyken Sabit Sürücü seçimini yaparak Ekle butonuna tıklayalım.

clip_image115

Açılan ekranımızda Gözatbutonumuza tıklayarak oluşturmuş olduğumuz diskin yolunu gösterelim.

clip_image117

Diskimizi gösterdikten sonra Tamam butonumuza tıklayalım.

clip_image118

Evet sanal makinamız üzerinde diskimizi görebiliyoruz.

clip_image120

Bu işlemleri powerhell ile yapma imkanına sahibiz. İki örnek ile bu adımları da görelim. Script, powershell artık o kadar uç noktalara erişmiş durumdaki farklı komut setleri ile farklı farklı şekillerde işlem yapma imkânımız var.

60 GB boyutunda dinamik Vhdx oluşturma

NEW-VHD -Dynamic C:\VHD\MyDrive.vhdx -SizeBytes 60GB

clip_image122

5 GB boyutunda fixed VHDX oluşturma.

NEW-VHD -Fixed C:\VHD\FixedDisk.vhdx -SizeBytes 5GB

clip_image124

Makalemizin ilk bölümü burada son bulmakta. Makalemizin ikinci bölümünde sanal makine üzerine fiziksel disk ekleme ve disk düzenleme işlemlerini ele alıyor olacağız. Sonraki makalemizde görüşmek dileğiyle.

Rıza ŞAHAN

www.rizasahan.com

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu